به گزارش خبرگزاری فارس از اقلید، این شهرستان که یکی از زیباترین شهرستان‌های استان فارس است دارای پیشینه تاریخی، گردشگری، فرهنگی و مذهبی ارزشمندی بوده و از ظرفیت‌ها و منابع طبیعی زیبا و بکری بهره‌مند است.
اقلید کلید دروازه شمالی ورود به فارس بوده که در چهارراه اصلی استان‌های فارس، اصفهان، کهکیلویه و بویراحمد و یزد قرار دارد و ششمین شهر مرتفع ایران و مرتفع‌ترین شهر استان فارس به شمار می‌‌رود.
آنچه درباره قدمت تاریخی شهرستان اقلید می‌توان بیان کرد این است که به استناد آثاری که از کتب تاریخی و سفرنامه‌های جهانگردان بجای مانده، اقلید در دوران پیش از اسلام نیز شهری آباد و مطرح بوده است که مردمی خونگرم، زحمت‌کش، پرتلاش، مهمان‌نواز و مذهبی و پای‌بند به آداب و سنت‌ها و پیشینه تاریخی و دینی دارد.
شهرستان اقلید از نظر کشاورزی دارای موقعیت ویژه ای بوده و وجود دشت‌های مسطح و حاصلخیز و منابع طبیعی آبی قابل توجه، این منطقه را به یکی از مهم‌ترین قطب‌های کشاورزی استان فارس تبدیل کرده است، به‌طوری‎که هم اکنون بیش از ۱۴۵ هزار هکتار از اراضی این شهرستان تحت کشت انواع محصولات کشاورزی قرار دارد.
تولید انواع محصولات باغی، پرورش دام و استعدادهای دامپروری، وجود مناطق بکر طبیعی، گردشگری و تفریحی، اماکن مذهبی و دینی، استعدادهای صنایع دستی و…از دیگر ظرفیت‌های این شهرستان است.
یکی از نکاتی که در مورد مردم شهرستان اقلید بسیار قابل توجه و چشمگیر است، توجه آن‌ها به آداب ملی و مذهبی و رسوم و سنن گذشته است که در ادامه گزارش، به چگونگی آیین کلوخ‌پزان در این شهرستان پرداخته می‌شود.

حفظ سنت‌ها و آیین‎های قدیمی در اقلید
مسؤول میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان اقلید با اشاره به فرهنگ و ادب مردم این شهرستان و توجه آن‌ها به پیشینه تاریخی و فرهنگی‌شان، عنوان داشت: احیا و حفظ آیین‌ها و سنت‌های قدیمی ازجمله مسائلی موردتوجه و بااهمیت مردم شهرستان اقلید بوده و است.
محمدرضا قلندری افزود: یکی از رسوم قدیمی اقلیدی‌ها که قدمت و پیشینه‌ای چندین ساله دارد، آیین کلوخ‌پز است که در سال ۱۳۹۵ با شماره ثبت ۱۳۱۴ در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است و هر سال در سراسر شهرستان اقلید برگزار می‌شود.
وی با بیان اینکه اقلید یک منطقه کشاورزی است و محصول سیب زمینی نیز از دیرباز از مهمترین محصولاتی بوده که کشاورزان به آن توجه داشته و آن را می‌کاشتند، اظهار داشت: آیین کلوخ پزان با هدف شکرگزاری از نعمت‌های الهی در پایان شهریورماه هرسال با برداشت سیب‌زمینی از مزارع کشاورزی این شهرستان برگزار می‌شد و پدران و مادران ما این سنت دیرینه را همواره حفظ و ترویج کردند.
قلندری با اشاره به برگزاری چندین دوره جشنواره کلوخ‌پزان در شهرستان اقلید که موردتوجه مردم این شهرستان، گردشگران خارجی و توریست‌ها قرار گرفته و استقبال خوبی می‌شد، تصریح کرد: کلوخ خام و خشک، چوب خشک، بیل و سیب‌زمینی، نمک و فلفل جزو ابزار و مواد لازم و زمین تازه شخم‌زده‌شده که کلوخ‌های آن کوبیده نشده باشد، مکان مناسب برای کلوخ‌پز است.
چگونگی کلوخ‌پز کردن سیب‌زمینی
کلوخ‌پز یکی از رسوم قدیمی مردم اقلید است که در شهریورماه هرسال و هم‌زمان با برداشت سیب‌زمینی از اراضی کشاورزی این شهرستان برگزار می‌شود و دارای پیشینه چندصد ساله است.
کلوخ خام و خشک، چوب خشک، بیل و سیب‌زمینی، نمک و فلفل جزو ابزار و مواد لازم و زمین تازه شخم‌زده‌شده که کلوخ‌های آن کوبیده نشده باشد، مکان مناسب برای کلوخ‌پز است.
جمع‌آوری کلوخ و چیدن کوره‌های هرمی شکل
در ابتدا کوره هرمی‌شکل با جمع‌آوری کلوخ و تعیین زمین مسطح با توجه به وزش باد ساخته می‌شود به این صورت که بزرگ‌ترین کلوخ‌های جمع‌آوری‌شده به شکل قاعده‌ای دایره‌شکل در کنار یکدیگر چیده شده و قسمتی از آن برای ساخت سردر کوره (دهانه ورود چوب) کنار گذاشته می‌شود به‌طوری‌که دهانه ورود چوب کوره باید در خلاف جهت وزش باد باشد.
دو کلوخ بسیار بزرگ و کشیده (به شکل توپ بیس‌بال) طوری در دهانه کوره بر روی دو کلوخ بزرگ پایه‌ای گذاشته می‌شود که بالای آن‌ها در یکدیگر قفل‌شده و پایه اولیه کوره تکمیل شود (به این نوع ساخت سردر کوره در زبان محلی اقلید قوچ کردن کلوخ‌ها گفته می‌شود که برگرفته از جنگ قوچ و شاخ‌به‌شاخ شدن آن‌هاست).
ردیف‌های بعدی بدنه کوره طوری چیده می‌شود که هر ردیف کمی به سمت داخل کشیده شده و ضمن استحکام بیشتر این سازه، شرایط برای بستن سقف کوره به شکل گنبد را فراهم می‌کند.

روشن کردن آتش درون کوره‌ها
با تکمیل سازه کوره و روشن کردن آتش در آن، حدود ۴۰ تا ۵۰ دقیقه طول می‌کشد تا رنگ کلوخ‌ها براثر شدت گرما، به سرخی و سپس به سپیدی درآید.
سیب‌ها به دودسته کوچک و بزرگ تقسیم می‌شود و بر اساس حرارت سطوح مختلف کوره و قرار دادن آن‌ها در فضای مناسبی برای پختن هم‌زمان بخش دیگر کلوخ‌پز ابتدا سیب‌زمینی‌های کوچک‌تر در کف کوره ریخته می‌شود و دقت می‌شود تا روی یکدیگر تلنبار نشوند.
کوبیدن کوره‌ها
پس از قرار گرفتن یک سطح سیب‌زمینی در کنار یکدیگر تعدادی از کلوخ‌ها از بالای کوره بر روی آن‌ها ریخته شده و به‌آرامی توسط یک چوب بلند و کلفت کوبیده می‌شود تا خاک گرم بین سیب‌زمینی‌ها قرار گیرد.
قرار دادن سیب‌زمینی در کوره و کوبیدن تعدادی کلوخ بر روی آن تا زمانی که تمام کلوخ‌های کوره مصرف شوند ادامه داشته و حاصل کار به شکل کومه‌ای از خاک گرم درمی‌آید و برای کمک به نگه‌داشتن گرما در بطن این فر طبیعی، با پشت بیل به‌آرامی ضربه‌هایی از هر طرف به آن زده می‌شود تا کلوخ‌های بالایی له شده و تمام منافذ را ببندند.
پختن و کلوخ‌پز شدن سیب زمینی
پختن سیب‌زمینی‌ها حدود ۴۵ دقیقه طول می‌کشد و به همین روش و تنها با تفاوت در زمان می‌توان برخی دیگر از محصولات کشاورزی مانند هویج، به و سیب‌درختی را پخته و مصرف کرد.
به روش مشابه می توان برخی محصولات کشاورزی مشابه مانند هویج، به و حتی سیب درختی را پخته و مصرف کرد. همچنین می توان تیکه های بزرگ مرغ را همراه با مواد افزودنی در فویل های آلومینیومی پیچیده و در این کوره ها طبخ نمود.
گفتنی است در بین روش های پخت سیب زمینی، روش پخت بدون استفاده از روغن و یا آب یعنی پخت تنوری بهترین روش است و مزیت اصلی این روش ارزش غذایی بیشتر و حذف روغن و پخت سیب زمینی با پوست است و کالری آن از سیب زمینی سرخ شده، آب پز و پوره کمتر است.

گذری بر جاذبه‌های گردشگری شهرستان اقلید
از جاذبه‌های گردشگری این شهرستان می توان به کتیبه و حوضچه دختر گبر ، تنگ براق و کتیبه ساسانی ، چشمه محمد رسول ا… ( ص ) ، قدم گاه امام رضا (ع) سِده ، چشمه گور بهرام آسپاس ، ، استودان های باستانی ، مسجد جامع اقلید ، امامزاده سید محمد ( ع ) ، امامزاده عبدالرحمن( ع ) ، امامزاده زینب خاتون ( س ) ، امامزاده زبیده خاتون ( س ) ، امامزاده اسماعیل (ع) ، امامزاده شمس الدین محمد (ع) ، امامزاده ابراهیم (ع) خنجشت ، چغر سیاه ، چشمه بالنگان ، قله بِل ، تپه کوشک زر ، قلعه و تپه مهر علی فارسی ( سِده )، قلعه شهر آشوب ( روستای شهرآشوب ) ، تل دِه وَرون ( خنجشت ) ، گردشگاه فیمَنی ، حمام پهلوانی ، قلعه کافوری ساسانی ( روستای کافتر ) ، کاروانسرای شاه عباسی ، شکارگاه بصیران ، غوره دان حسن آباد ، چشمه چهل شهیدان دژکرد ، چشمه بالنگان ( روستای حاجی آباد ) ، چشمه آب باریک ( ۶ کیلومتری روستای آب باریک ) ، دریاچه آب شیرین کافتر اشاره کرد.
انتهای پیام/ س